postimage

Powszechnie wiadomo, że kod dobrze pokryty testami jest dużo bardziej podatny na rozwój - wszak nie musimy obawiać się, że nasza zmiana spowoduje np. powrót znanego wcześniej błędu. W poprzednim wpisie opisałem swoje zmagania z migracją monolitu do mikroserwisów na Axonie, umyślnie pomijając kwestię związaną z testami. Niniejszy artykuł jest poświęcony w pełni temu tematowi. Przedstawię w nim kilka elementów składających się na kompleksowo przetestowaną aplikację opartą o Axona.

Testy domenowe

Zacznijmy od przetestowania domeny, czyli logiki biznesowej zawartej w obiektach domenowych. W Axonie jest to ułatwione, poprzez gotowe narzędzia, które dostajemy w pakiecie z frameworkiem. Zaleta tych testów jest taka, że nie podnoszą one żadnego kontekstu, a więc wykonują się bardzo szybko.

Agregaty

Zostając przy aplikacji z poprzedniego wpisu, weźmy jako przykład oznaczanie filmu jako obejrzany/nieobejrzany. Niezmiennik agregatu mówi, że gdy film jest już oznaczony jako obejrzany, to nie możemy tego zrobić ponownie - tak samo nieobejrzanego filmu nie możemy “odzobaczyć” ;). Wystąpienie takiej anomalii odnotowywane jest w logu, a ToggleWatchedEvent nie zostaje wyemitowany.

@Aggregate
public class MovieAggregate {
    ...
    @CommandHandler
    public void handle(ToggleWatchedCommand command) {
        if (this.watched.isWatched() == command.getWatched().isWatched()) {
            log.info("Cannot toggle to the same state, skipping..");
            return;
        }
        apply(new ToggleWatchedEvent(command.getMovieId(), command.getWatched()));
    }
    ...
}

Rozważmy tzw. happy path w testach dla tego przypadku biznesowego. Będziemy potrzebować obiektu FixtureConfiguration, który zasymuluje nam sytuację, w której może znaleźć się nasz agregat.

public class MovieAggregateTest {
    ...
    private FixtureConfiguration<MovieAggregate> fixture;

    @BeforeEach
    public void setup() {
        this.fixture = new AggregateTestFixture<>(MovieAggregate.class);
        ...
    }
}

Test piszemy w następujący sposób:

  1. Określamy “punkt startowy” dla naszego agregatu, czyli jakie eventy zostały zastosowane w agregacie do tej pory (jest to given w podejściu behawioralnym).
  2. Wpisujemy command, który chcemy poddać testom (odpowiednio - when). W naszym przypadku to ToggleWatchedCommand
  3. Definiujemy stan oczekiwany.
public class MovieAggregateTest {
    ...
    @Test
    public void shouldToggleWatchedEventAppear() {
        fixture.given(                                                              // 1
                    new MovieCreatedEvent(movieId, searchPhrase),
                    new MovieSavedEvent(movieId, externalMovie))
                .when(new ToggleWatchedCommand(movieId, new Watched(true)))         // 2
                .expectEvents(new ToggleWatchedEvent(movieId, new Watched(true)))   // 3
                .expectState(                                                       
                    state -> assertThat(state.getWatched().isWatched()).isTrue());
    }
}

Druga ścieżka do sprawdzenia to brak emisji zdarzenia w momencie zmiany stanu na ten sam. Dorzućmy więc do given wystąpienie eventu ToggleWatchedEvent - wtedy agregat nie powinien wyemitować nic nowego:

public class MovieAggregateTest {
    ...
    @Test
    public void shouldNotToggleWatchedEventAppear() {
        fixture.given(
                    new MovieCreatedEvent(movieId, searchPhrase),
                    new MovieSavedEvent(movieId, externalMovie),
                    new ToggleWatchedEvent(movieId, new Watched(true)))
                .when(new ToggleWatchedCommand(movieId, new Watched(true)))
                .expectNoEvents()
                .expectState(                                                       
                    state -> assertThat(state.getWatched().isWatched()).isTrue());
    }
}

Sagi

Drugim obiektem domenowym, który poddam testom, jest saga (zob. DDD). W mojej aplikacji zdarzeniem otwierającym sagę dla filmu jest MovieCreatedEvent wyemitowany przez MovieAggrate - po jego pojawieniu się, wysyłam command, który zostanie obsłużony w mikroserwisie (proxy-service) odpowiedzialnym za pobieranie szczegółów filmu z zewnętrznego źródła:

public class MovieSaga {
    ...
    @StartSaga
    @SagaEventHandler(associationProperty = MOVIE_ID)
    public void handle(MovieCreatedEvent event) {
        movieId = event.getMovieId();
        String proxyId = PROXY_PREFIX.concat(movieId);
        associateWith("proxyId", proxyId);
        commandGateway.send(new FetchMovieDetailsCommand(proxyId, event.getSearchPhrase()));
    }
    ...
}

Proces ten może trochę potrwać (niedostępność zewnętrznego źródła, timeouty, problemy z łączem), dlatego też zdecydowałem się na sagę, która jest rozwiązaniem nieblokującym. Gdy proxy-service wyemituje zdarzenie MovieDetailsEvent, to w zależności od zawartości payloadu, śle command z uzupełnionymi szczegółami dla filmu lub nie i bez względu na rezultat kończę sagę:

public class MovieSaga {
    ...
    @SagaEventHandler(associationProperty = PROXY_ID)
    @EndSaga
    public void handle(MovieDetailsEvent event) {
        var movie = event.getExternalMovie();
        if (MovieState.NOT_FOUND_IN_EXTERNAL_SERVICE == movie.getMovieState()) {
            // handle when movie not found
        } else {
            commandGateway.send(new SaveMovieCommand(movieId, event.getExternalMovie()));
        }
    }
    ...
}

Do przetestowania tego przypadku znów będziemy potrzebować fixture, tyle że tym razem skrojony pod sagi:

public class MovieSagaTest {
    ...
    private SagaTestFixture<MovieSaga> fixture;

    @BeforeEach
    public void setup() {
        fixture = new SagaTestFixture<>(MovieSaga.class);
        ...
    }
}

Testy mają sprawdzić czy odpowiednie commandy zostaną wyemitowane, oraz czy saga “wystartowała”, bądź zakończyła się w odpowiednim momencie. Szkielet testu wygląda następująco:

  1. Mając agregat X z ustalonym identyfikatorem.
  2. Wiedząc, że X nie wyemitował żadnego eventu (lub wyemitował konkretny event).
  3. To gdy agregat X.
  4. Wyemituje konkretny event.
  5. Oczekujemy aktywnej (lub nieaktywnej) sagi oraz opublikowany command (lub nieopublikowanie niczego).
public class MovieSagaTest {
    ...
    @Test
    public void shouldDispatchFetchMovieDetailsCommand() {
        fixture.givenAggregate(movieId)                                      // 1
                .published()                                                 // 2
                .whenAggregate(movieId)                                      // 3
                .publishes(new MovieCreatedEvent(movieId, searchPhrase))     // 4
                .expectActiveSagas(1)                                        // 5
                .expectDispatchedCommands(                                   
                    new FetchMovieDetailsCommand(proxyId, searchPhrase));
    }
    @Test
    public void shouldDispatchSaveCastCommand() {
        fixture.givenAggregate(movieId)                                       // 1
                .published(new MovieCreatedEvent(movieId, searchPhrase))      // 2
                .whenAggregate(proxyId)                                       // 3
                .publishes(new MovieDetailsEvent(proxyId, externalMovie))     // 4
                .expectActiveSagas(0)                                         // 5
                .expectDispatchedCommands(                                    
                    new SaveMovieCommand(movieId, externalMovie));
    }
}

Jak widać zastosowanie fixture również w przypadku sagi, okazuje się proste i intuicyjne.

Testy integracyjne - możliwe z Axonem?

Po testach domenowych, gdy wiemy już, że nasza logika biznesowa jest poprawna (i mamy na to dowody w postaci testów!), można zabrać się za weryfikację trochę większego fragmentu aplikacji.

Konfiguracja

Testy integracyjne z użyciem prawdziwego Event Store’a (w naszym przypadku AxonServera) wymagają więcej konfiguracji - twórcy w tym aspekcie akurat nie przygotowali nam gotowego rozwiązania. Trochę się naszukałem, zanim znalazłem informację o tym, że rekomendowanym przez AxonIQ rozwiązaniem problemu jest skorzystanie z obrazu dockerowego. Konkretnie wspominają o uruchomieniu AxonServer z terminala i podłączeniu się testami do tej instancji. Wręcz idealna rola dla testcontainers - pomyślałem (po przygotowaniu konfiguracji pod testy, trafiłem na podobne rozwiązanie na stacku). Stworzyłem klasę umożliwiającą podniesienie potrzebnych kontenerów, aby skorzystać z nich podczas testów:

@ActiveProfiles("test")
public class TestContainers {

    private static final int MONGO_PORT = 29019;
    private static final int AXON_HTTP_PORT = 8024;
    private static final int AXON_GRPC_PORT = 8124;

    public static void startAxonServer() {
        GenericContainer axonServer = new GenericContainer("axoniq/axonserver:latest")
                .withExposedPorts(AXON_HTTP_PORT, AXON_GRPC_PORT)
                .waitingFor(
                        Wait.forLogMessage(".*Started AxonServer.*", 1)
                );
        axonServer.start();

        System.setProperty(
                "ENV_AXON_GRPC_PORT", 
                String.valueOf(axonServer.getMappedPort(AXON_GRPC_PORT)));
    }

    public static void startMongo() {
        GenericContainer mongo = new GenericContainer("mongo:latest")
                .withExposedPorts(MONGO_PORT)
                .withEnv("MONGO_INITDB_DATABASE", "moviekeeper")
                .withCommand(String.format("mongod --port %d", MONGO_PORT))
                .waitingFor(
                        Wait.forLogMessage(".*waiting for connections.*", 1)
                );
        mongo.start();

        System.setProperty(
                "ENV_MONGO_PORT", 
                String.valueOf(mongo.getMappedPort(MONGO_PORT)));
    }
}

Należy tu jednak pamiętać o tym, że withExposedPorts wystawia porty tylko wewnątrz kontenera, potrzebny więc był sposób na pozyskanie portów, do których testy będą mogły się połączyć. Testcontainers przy każdym restarcie kontenera wystawia go na losowym wolnym porcie z danego zakresu, istnieje jednak metoda na pobranie tych portów w runtime. Robię to w ostatniej instrukcji każdej z metod, jednocześnie wrzucając znalezione wartości do zmiennych środowiskowych ENV_AXON_GRPC_PORT oraz ENV_MONGO_PORT. Zmienne te używam w yamlu konfiguracyjnym pod testy:

spring:
  data:
        mongodb:
            uri: mongodb://localhost:${ENV_MONGO_PORT}/moviekeeper
axon:
  axonserver:
        servers: localhost:${ENV_AXON_GRPC_PORT}

Metody startMongo i startAxonServer wykorzystałem w klasie, z której dziedziczą wszystkie testy integracyjne:

@ExtendWith(SpringExtension.class)
@SpringBootTest(webEnvironment = SpringBootTest.WebEnvironment.RANDOM_PORT)
@ActiveProfiles("test")
public class CommonIntegrationSetup {
    ...
    @BeforeAll
    public static void beforeAll() {
        TestContainers.startAxonServer();
        TestContainers.startMongo();
    }
    ...
}

Po wszystkim nie musimy zatrzymywać kontenerów, zadzieje się to automatycznie (GenericContainer implementuje AutoCloseable). Należy jednak pamiętać o ustawieniu profilu i pliku konfiguracyjnym pod ten profil - zdarzyło mi się puścić testy (bez tych dwóch rzeczy skonfigurowanych), podczas gdy aplikacja chodziła “produkcyjnie” - można łatwo zgadnąć, do jakiego AxonServera owe testy się podłączyły. :)

Skonfigurowane. Do dzieła!

W mojej aplikacji w momencie, gdy znaleziony zostanie film o żądanym tytule, mają miejsce następujące kroki:

  1. Zwracane są szczegóły znalezionego filmu.
  2. Wysyłany jest command, który mówi znajdź trailery i obsadę dla tego filmu.

Parę kroków później efektem tego commanda, są kolejne commandy, już skierowane do konkretnego mikroserwisu (odpowiedzialnego za pobranie obsady i trailerów). Żeby nie było za łatwo, wyszukiwanie czegokolwiek w TMDb zlecam osobnemu mikroserwisowi (zachęcam do spojrzenia na diagram komponentów z poprzedniego wpisu). Oczywiście nie chcę, aby test był zależny od jakiegoś serwisu, więc konieczne jest stworzenie mocka:

@Profile("test")
@Slf4j
@Component
@RequiredArgsConstructor
public class MockProxyCommandHandler {

    private final EventGateway eventGateway;

    @CommandHandler
    public void handle(FetchTrailersCommand command) {
        log.info("MOCK fetching...");
        eventGateway.publish(new TrailersDetailsEvent(command.getProxyId(), TRAILERS));
    }
}

W teście chcę zasymulować sytuację, w której pojawia się command CreateTrailersCommand. W efekcie aplikacja powinna pobrać trailery dla wskazanego filmu i umieścić je w bazie:

public class TrailersIntegrationTest extends CommonIntegrationSetup {
    @Autowired
    private CommandGateway commandGateway;
    ...

    @BeforeEach
    public void beforeEach() {
        this.movieId = "123";
        this.trailers = generateTrailers(movieId);
    }

    @Test
    public void shouldRetrieveTrailers() {
        // given
        commandGateway.send(new CreateTrailersCommand(
                    trailers.getAggregateId(), 
                    trailers.getExternalMovieId(), 
                    trailers.getMovieId()));

        await()
            .atMost(FIVE_SECONDS)
            .with()
            .pollInterval(ONE_HUNDRED_MILLISECONDS)
            .until(() -> trailerRepository.findByMovieId(movieId).isPresent());

        // when
        ResponseEntity<TrailerDTO[]> trailerResponse = testRestTemplate
                .getForEntity(
                        String.format(GET_TRAILERS_URL, randomServerPort, movieId),
                        TrailerDTO[].class);
        // then
        assertThat(trailerResponse.getStatusCode()).isEqualTo(HttpStatus.OK);
        assertThat(trailerResponse.getBody()).isNotNull();

        List<TrailerDTO> trailerDTOS = Arrays.asList(trailerResponse.getBody());

        assertThat(trailerDTOS.size()).isEqualTo(2);
        assertThat(trailerDTOS).isEqualTo(trailers.getTrailers());
    }
}

Skorzystałem z awaitility, żeby poczekać chwilę na odpowiedź w razie małej czkawki.

Testy E2E

Na samym szczycie piramidy testów są testy end-to-end, czyli sprawdzenie aplikacji w ten sposób, w jaki klient z niej korzysta. W moim przypadku klientem jest aplikacja frontendowa, która uderzając na konkretny endpoint, oczekuje konkretnej odpowiedzi. Przetestujmy wyszukanie filmu po tytule.

Taki test powinien:

  • uderzyć na endpoint, za którym kryje się dana funkcjonalność,
  • sprawdzić status odpowiedzi od serwera,
  • sprawdzić zawartość odpowiedzi,
  • upewnić się, że film został umieszczony w bazie, a jeśli tak to czy jest on równy temu, który dostaliśmy w ciele odpowiedzi.
public class MovieE2ETest {
    ...
    @Test
    public void shouldStoreMovie() {
        // when
        ResponseEntity<MovieDTO> storedMovieResponse = testRestTemplate.postForEntity(
                           String.format(GET_OR_POST_MOVIES, randomServerPort), 
                           new TitleBody(SUPER_MOVIE), 
                           MovieDTO.class);

        assertThat(storedMovieResponse.getStatusCode()).isEqualTo(HttpStatus.CREATED);

        MovieDTO body = storedMovieResponse.getBody();

        await()
                .atMost(FIVE_SECONDS)
                .with()
                .pollInterval(ONE_HUNDRED_MILLISECONDS)
                .until(() -> movieRepository.findById(body.getAggregateId()).isPresent());

        // then
        assertThat(body).isNotNull();
        assertThat(body.getAggregateId()).isNotEmpty();
        assertThat(body.getTitle()).isEqualTo(SUPER_MOVIE);

        Optional<MovieDTO> persistedMovie = movieRepository
                    .findByExternalMovieId(body.getExternalMovieId());
        persistedMovie.ifPresent(movie -> {
            assertThat(movie).isEqualTo(body);
            assertThat(movie.getCreationDate()).isEqualTo(NOW);
            assertThat(movie.isWatched()).isFalse();
        });
    }
    ...
}

W tym podejściu również wykorzystałem kontenery testowe, tak samo, jak przy testach integracyjnych, konfiguracja jest identyczna. Nie chcę uzależniać żadnych testów od połączenia z zewnętrznym serwisem, więc i w tym przypadku posłużyłem się mockiem, symulującym działanie proxy-service.

Podsumowanie

Jak widać korzystanie z Axonowych fixture bardzo ułatwia testowanie kodu, a i w przypadku testów wymagających szerszego kontekstu również istnieją rozwiązania. Uruchamianie takich testów można w łatwy sposób zautomatyzować, np. używając Travisa, dzięki czemu będziemy znali na bieżąco stan naszej aplikacji.

Źródła